IJslands mos – Biologisch
- Nederlandse naam: IJslands mos
- Volksnamen: zeemos, langmos, langenthee en schurftmos.
- Botanische naam: Lichen Islandicus, Cetraria islandica
- Herkomst: Roemenië
- Plantdeel: Hele plantje (thallus)
Geneesmiddelkwaliteit
Let op!
Voor de toepassing van IJslands mos tijdens zwangerschap en lactatie, zijn er geen studies over de veiligheid. Toepassing van IJslands mos bij hoest bij kinderen jonger dan 6 jaar wordt afgeraden, ga met kinderen met deze symptomen naar de huisarts. Bijwerkingen: Geen bekend. Interacties: Geen bekend.
IJslands mos (Cetraria islandica)
IJslands mos wordt beschouwd als een delicatesse - tenminste door rendieren. Het bittere aroma van het gewas maakt ze schijnbaar niets uit. Maar zelfs in een IJslands gerecht wordt het mos als ingrediënt gebruikt: in de "Fjallagrasasupa". De koks verwijderen de bittere stoffen door een uitgekiend bereidingsproces.
Er zitten bitterstoffen, slijmstoffen, enzymen, een beetje etherische olie, betacaroteen en vitamine A, B1 en B12 in IJslands mos. Deze plantsoort bevat verder de mineralen magnesium, broom, kalium, kiezelzuur en jodium.
IJslands mos groeit niet alleen op IJsland. Bovendien is het - botanisch gesproken - geen mos, het behoort tot de korstmossen. De naam klopt dus eigenlijk niet. Een korstmos is een symbiotische eenheid van een schimmel en een wier. Ze groeien struikachtig, gevorkt of gewei-achtig. IJslands mos behoort tot het heester-korstmos (Parmeliaceae). Het komt voor in arctische en bergachtige gebieden en groeit op heide, in moerassen en naaldbossen.
De naam "Cetraria" is afgeleid van het Latijnse "cetra", waarmee een klein leren schild werd aangeduid, vanwege de schildvormige voortplantingsorganen. Het woord "Lichen" is afgeleid van het Griekse "leichein", wat likken, schuren of stropen betekent en wat duidt op de kruipende manier van groeien.
IJslands mos was in de oudheid niet als geneesmiddel bekend. De eerste bekende beschrijving is te vinden onder de naam Muscus islandicus catharticus in een lijst van medicijnen - de Kopenhagener Taxe - uit 1672. Korte tijd later gebruikten genezers het IJslandse mos in heel Europa voor aandoeningen van de luchtwegen en andere kwalen. In fytotherapie wordt de hele of vermalen thallus (plantlichaam) gebruikt. Het medicijn bevat slijmstof en bitter smakende lichen zuren.
In november 2014 classificeerde het EU-comité voor kruidengeneesmiddelen Lichen islandicus als een traditioneel kruidengeneesmiddel (§ 39a AMG). Op basis van jarenlange ervaring kan IJslands mos worden gebruikt voor de slijmvliezen van de mond en keel en een bijbehorende droge hoest; zelfs met tijdelijk verlies van eetlust. De kwaliteiten van IJslands mos (Lichen islandicus) zijn in de Europese Farmacopee (Ph. Eur.) beschreven.
Traditioneel gebruikt om de slijmoplossing in de luchtwegen te ondersteunen (traditioneel gebruik volgens § 109a). De goedgekeurde indicaties omvatten de verlichting van droge hoest en mond- en keelinfecties en tijdelijk verlies van eetlust. Als hoestthee wordt IJslands mos puur of gemengd gebruikt.
Hoe helpt IJslands mos?
De slijmvormende suikers welke in IJslands mos zitten, leggen een beschermende laag op het slijmvlies in de mond, keel en maag. Door de film die ze vormen, kalmeren ze het slijmvlies als deze geïrriteerd is. IJslands Mos heeft een hoestprikkeldempende werking en is derhalve bij uitstek geschikt om een vervelende kriebelhoest of droge hoest te bestrijden. Het wordt ook gebruikt voor ontsteking van de maag en darmslijmvlies. Het werkt tegen misselijkheid, is eetlustbevorderend, verkwikkend en stimulerend (versterkend).
Laboratoriumstudies hebben aangetoond dat ingrediënten uit IJslands mos de groei van bacteriën remmen en mogelijk ook een gunstig effect hebben op het immuunsysteem.
Als bitterstofhoudende bereiding is het te gebruiken bij gebrek aan eetlust, bevordert het de spijsvertering en de maag- en darmwerking.
Als slijmstofhoudende bereiding heeft het een verzachtende werking op de luchtwegen. Heeft een verzachtende werking op de keel als gorgelmiddel.
Dosering
Thee-infusie: drink meerdere keren per dag een kopje IJslandse mos-thee. Dagelijkse dosis 4 tot 6 gram IJslands mos.
Recepten
- Thee-infusie welke bitterstoffen én slijmstoffen bevat. 2 tot 4 gram IJslands mos overgieten met 150 ml kokend water. 10 minuten laten trekken en verdeeld over de dag opdrinken.
- Thee-infusie welke enkel slijmstoffen bevat. 2 tot 4 gram IJslands mos overgieten met kokend water. Kort erna het water (met de bitterstoffen) afgieten. 150 ml nieuw kokend water toevoegen, 10 minuten laten trekken.
