Alsem - Biologisch
- Nederlandse naam: Alsem
- Volksnamen: Aalst, Absint, Absint Alsem, Alsemkruid, Alst, Bitteralsem, Bolterknoppen, Boterknoppen, Elst, Knop van den Alsem, Ruigblad, Wermoet, Wormmoedt
- Botanische naam: Artemisia absinthium
- Plantdeel: Toppen en knoppen
- Herkomst: Servië
Let op! Absint Alsem nooit gebruiken tijdens de zwangerschap. Ook is het geen kinderkruid, bij kinderen met wormen kan men beter Knoflook gebruiken.
Eigenschappen: Een uitstekend middel voor de spijsvertering, bevorderd de eetlust. Het is een probaat kruid tegen wormen. Versterkend en reinigend, helpt bij infecties en koorts. Gaat winderigheid tegen. Zeer rijk aan vitaminen en mineralen. Mannelijk - Mars - Vuur - Iris, Diana, Artemis. Psychische Krachten, Bescherming, Liefde, Oproepen van Geesten.
Alsem - Artemisia absinthium
Alsem is een vaste plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). Ze wordt ongeveer tussen de 40 en de 100 cm hoog. Het is een plant met een zilvergroene, gegroefde, donzig behaarde stengel. De bladeren zijn grijsgroen aan de bovenzijde en wit aan de onderzijde. De bladeren zijn zijdeachtig behaard, gesteeld en diep ingesneden. De bloemen zijn lichtgeel en verschijnen van juli tot september, ze zijn buisvormig, gegroepeerd in trossen. De individuele planten kunnen heel oud worden, zelfs voor een vaste plant. Ze kunnen veel zon verdragen en staan bij voorkeur op wat schrale grond. De geur van het kruid is sterk aromatisch, de smaak zeer bitter.
In Nederland is de Absint Alsem zeldzaam, elders in Europa algemener. Komt ook in Azië en Noord-Amerika voor.
De soortnaam is afgeleid van de Griekse Godin Artemis, Godin van de Jacht, Natuur en de Maan. De aan haar gewijde tempels waren ook genezingsoorden en de Alsem werd veel gebruikt voor vrouwenkwalen. Een andere uitleg is dat de naam afkomstig is van de Carische koningin Artemisia, zuster, gemalin en opvolgster van Mausolus van Carië. Zij zou bij het Mausoleum veel Alsems hebben aangeplant. 'Absinthium komt van het Griekse woord dat letterlijk 'ongenoegen' betekent, dit heeft te maken met de zeer bittere smaak van het kruid.
De Alsem speelde een belangrijke rol als cultus - en geneeskruid in de Oudheid. Al in het oude Egypte wordt het beschreven in de 'Ebers-papyrus' (1550 v. Chr.), daar aanbevolen als middel tegen de 'uka' (een kwaal waarvan men niet heeft kunnen herleiden wat het precies is) en tegen wormen.
In voorchristelijke tijd werd Absint Alsem bij lijkverbrandingen al op de brandstapel gelegd. Het kruid werd veelvuldig toegepast als middel om de menstruatie te bevorderen en om abortus te plegen. Voor dit laatste werd het vaak samen met Bijvoet gebruikt.
Plinius de Oudere schrijft dat de Absint Alsem werd geëerd tijdens de Latijnse Spelen die plaatsvonden op het Capitool. De winnaar van de vierspan wedstrijd kreeg een Absint-krans als hoogste eerbetoon. Zij stond symbool voor gezondheid. Ook Dioscorides noemt het kruid verschillende malen als wondermiddel tegen allerlei kwalen, onder andere als kruid om een kater mee te bestrijden.
Het zou ook één van de bittere kruiden zijn geweest van de Pesach, maar de plant groeide niet in Palestina. Door een onjuiste bijbelvertaling is Absint Alsem wel het Christelijke symbool geworden voor de droefheid van het afscheid en voor de afwezigheid (denk aan ons woord 'absent'). Na de kerstening diende de Absint Alsem regelmatig als versiering voor lijkbaren en op grafstenen. Ook was het een strooikruid dat op vloeren werd verspreid om insecten te weren.
In 'Romeo en Julia' smeert men Absint Alsem op de tepel van Julia's min om Julia afkerig te maken van moedermelk. Dit werd in werkelijkheid ook wel gedaan.
Aan de knoppen van de Absint Alsem wordt vanouds een geneeskrachtige werking toegeschreven. Het bittere aftreksel van de knoppen vormt een belangrijk bestanddeel van de dranken Vermout, Beerenburg en (de klassieke) Absint. De smaakstof die daarbij een rol speelt is het naar menthol ruikende terpeen thujon.
Een zeer bekend gebruik van het kruid is in de likeur 'Absinth' die in de 19 eeuw erg populair was. Deze 'Absinth' was ook gevaarlijk door de etherische oliën die zich in de plant bevinden zoals thujon en thujol. Deze stoffen kunnen ernstige verschijnselen veroorzaken, zoals hoofdpijnen, duizeligheid en bij een hoge dosis ook krankzinnigheid, verwarring, verlamming en soms zelfs de dood. Dit verschijnsel werd 'absintisme' genoemd. Degas schilderde in 1876 een schilderij met de titel "l'Absinthe".
Ook in Vermout en Beerenburg zit Absint Alsem, maar in een ongevaarlijke lage dosis.
Men kan het kruid ook gebruiken om insecten te verdrijven. In de hondenmand bijvoorbeeld, tegen vlooien.
Diverse Artemisia-soorten komen in Nederland en België voor:
- Alsem - Artemisia absinthium
- Bijvoet - Artemisia vulgaris (komt veel voor, langs wegbermen en op ruige plaatsen)
- Duinaveruit - Artemisia campestris subsp. maritima (groeit in schorren en kwelders)
- Rechte Alsem - Artemisia biennis
- Wilde Averuit - Artemisia campestris subsp. campestris (langs rivierdalen en in de duinen)
- Zeealsem - Artemisia maritima
- Witte Alsem - Artemisia alba (synoniem: Artemisia camphorata), een zuidelijke soort vindt men op de kalkrotsen van de Fonds de Leffe (Zuid-België)
- Dragon - Artemisia dracunculus (meestal gekweekt)
- Citroenkruid - Artemisia abrotanum (meestal gekweekt)
Zomer Alsem (Artemisia annua), Zoete Alsem of Ging Hao wordt in China al heel lang gebruikt, maar sinds kort wordt ze ook in de moderne geneeskunde gebruikt als bron van artemisinine, een antimalariamiddel.
Toepassing - Culinair
Absint Alsem wordt nog steeds veel toegepast in een aantal kruidenbitters, onder andere in Beerenburg (net als Kalmoes). Ook als keukenkruid wordt het wel toegepast, vooral bij vlees en gevogelte.
Toepassing - Magisch
Correspondenties: Geslacht - Mannelijk, Planeet - Mars, Element - Vuur. Goden/Godinnen: Iris, Diana, Artemis.
Krachten: Psychische Krachten, Bescherming, Liefde, Oproepen van Geesten
Absint Alsem wordt gebrand in wierook bedoeld om de psychische krachten te versterken en kan ook voor dit doel gedragen worden in je zak of in een talisman. Ook beschermt het kruid tegen betoveringen en tegen de beet van zeeslangen. Volgens oude tradities gaat het vergiftigingen tegen door Bilzekruid en Paddenstoelen ... maar neem dit niet al te letterlijk. Aan een achteruitkijkspiegel gehangen in de auto beschermt het voertuig tegen ongelukken op verraderlijke wegen.
Absint Alsem wordt soms ook gebruikt in liefdes-theeën. Mogelijk is dit nog een echo van het gebruik in Absinthe, het gevaarlijke drankje uit de 19de eeuw.
Absint Alsem wordt ook gebrand om geesten op te roepen, het wordt dan soms gemengd met Sandelhout. Als het op deze manier gebruikt wordt op kerkhoven, rijzen de doden op uit hun graf en zullen spreken.....althans, volgens de oude spookverhalen.
Alsem wordt gebruikt om woede te verwijderen, oorlog te beëindigen en gewelddaden te remmen en voor bescherming tegen het boze oog. Neem het mee in je auto ter bescherming tegen ongevallen op gevaarlijke wegen.
Gebruik als wierook voor helderziendheid, om geesten op te roepen of om profetische capaciteiten te verbeteren. Kan op het pad van een vijand te worden gestrooid, het brengt ze strijd en tegenspoed.
Alsem en andere Artemisia-soorten en de Rooknachten
In de Duitstalige landen heten de 12 nachten van Joel ook de Rauchnächte de „rooknachten‟. In Tirol zijn de rooknachten nog steeds een belangrijk gebruik. Van 24 december tot Drie Koningen neemt men een pot of pan met daarin rokende kruiden. Met deze pan loopt men door iedere ruimte van het huis. De kamers worden dan 'eingeraucht'. In de rokende pot of pan zitten wierook, twijgjes van de buxus en kooltjes uit de haard. Men hoopt door dit „in-roken‟ het huis en huishouden te waarborgen voor schade en gevaar.
De bekendste kruiden die gebruikt worden zijn de “negenderhande kruiden”. Dat waren: de alant, leverkruid, keltische valeriaan, bijvoet, citroenkruid, alsem, o.l.vrouwe bedstroo, bitterzoet en boerenwormkruid.
Men ging er vanuit dat alle ongemakken, kwalen en ziektes (kiespijn, vermoeidheid, melancholie, niet genoeg borstvoeding enz.) veroorzaakt werden door kwade machten of de duivel. Het was dus zaak om die duivel en zijn trawanten uit het lichaam te verdrijven of - liever nog - buiten de deur te houden. Dit werd gedaan met de zogenaamde anti-diabolische of apotropaeische kruiden, die op allerlei manieren in het dagelijkse leven werden toegepast. Ze werden in de drinkbakken van het vee gedaan, om de horens van de koeien gehangen, onder de drempel gelegd, in het sleutelgat gestoken of aan de zoldering gehangen, maar vaak ook geschroeid of gerookt. Er zijn hele lijsten opgesteld, welke kruiden daarvoor in aanmerking kwamen.
Vaak waren het sterk ruikende lip- en schermbloemen, die veelal gekweekt werden in de kruidentuinen bij de kloosters. Men dacht dat de duivel sterk ruikende planten haatte!
Toepassing - Geneeskrachtig
Wanneer bittere kruiden als Absint Alsem in aanraking komen met de bitterreceptoren in de mond, brengen ze in de maagwand de afscheiding op gang van het hormoon gastrine, dat de eetlust opwekt en de productie van spijsverteringssappen en gal verhoogt. Een uitstekend middel dus voor de spijsvertering.
Met name door het hoge gehalte aan bitterstoffen stimuleert en bevordert het kruid het hele spijsverteringsproces. Het kan gebruikt worden bij indigestie, vooral als deze veroorzaakt worden door een tekort aan maagsappen. Ook bij galstoornissen. Verder bevorderd het uiteraard de eetlust.
Het is een probaat kruid tegen wormen, vooral rondworm en aarsmaden.
Verder algeheel versterkend en reinigend, helpt bij infecties en koorts. Gaat winderigheid tegen. Zeer rijk aan vitaminen en mineralen, vroeger in gebruik tegen scheurbuik.
Alsem wekt de menstruatie op. Versterkt de baarmoeder.
Thujon lost makkelijker op in water dan in alcohol. Thee is dus in dit geval rijker aan inhoudsstoffen dan moedertinctuur. Wel heeft de thee een zeer bittere smaak. Je kunt dit ondervangen door er Pepermunt of Kruizemunt aan toe te voegen.
Er wordt ook etherische olie van het kruid gemaakt.
Wilde Absint Alsem is geneeskrachtiger dan gekweekte.
Let op! Absint Alsem nooit gebruiken tijdens de zwangerschap. Het is ook geen kinderkruid! Bij kinderen met wormen kan je beter Knoflook gebruiken.
Alsem als contraceptief en aborterend kruid
Uit: "Eve's Herbs, A History of Contraception and Abortion in the West, door John M. Riddle
"Artemisia (welke soort wordt in deze tekst niet geheel duidelijk) is een plant die overal groeit. Hij is zo bekend dat veel mensen hem beschouwen als een onkruid. Voor onze voorouders had het kruid een veel nobeler status, het was namelijk het kruid van Artemis, de Godin van het Bos, de Maan, Geboorten en Vruchtbaarheid van Mens en Vee.
Artemis bekommerde zich om barende vrouwen en net als de Pijpbloem (Aristolochia) werd de Alsem gebruikt om de bevalling te bespoedigen.
Sommige kruiden waarvan werd aangenomen dat ze de menstruatie bevorderden werden ook geacht te werken bij een bevalling om de geboorte te vergemakkelijken en om de placenta te verwijderen. Het kruid Artemisia werd met goede reden geassocieerd met Artemis. Artemisia is onderzocht en het heeft inderdaad een grote invloed op de vruchtbaarheid.
In een wetenschappelijk onderzoek uit 1979 op ratten, leidde 10 mg scoparone (geïsoleerd uit de Alsem) tot een 100% terminatie van de zwangerschap, nadat het de eerste 7 dagen na de geslachtsgemeenschap werd gegeven. Artemisia heeft mogelijk ook een invloed op de spermaproductie.
Geen wonder dat het kruid in verband wordt gebracht met zowel vruchtbaarheid - door het
stimuleren van de menstruatie - als onvruchtbaarheid bij mens en dier."
Oud Egyptisch recept
Voor pijn aan de anus van demonische oorsprong:
- 1/8 ste deel Absint Alsem,
- 1/16 de deel Jeneverbessen,
- 1/32 ste deel zoet bier.
Laten trekken, zeven en vier dagen achter elkaar drinken.
Thee bij wormen
8 gram Alsemtoppen in een liter kokend water
Een uur laten trekken, in de morgen drinken.
Bronnen
Voor dit artikel gebruikte bronnen: o.a. Plantaardigheden en Witchipedia
